In 2025 verloor een Formule 1-auto weer tot 20% aan downforce door vuile lucht. En dat terwijl dat verlies juist flink was teruggedrongen in 2022. Het aerodynamische kat-en-muisspel tussen slipstream en turbulentie bepaalt meer dan ooit wie wint of verliest.
De zoekterm ‘slipstream en vieze lucht in Formule 1’ raakt direct aan de essentie van moderne raceprestaties. Wie begrijpt hoe luchtstromen werken, snapt waarom inhalen soms onmogelijk lijkt en pole position cruciaal is geworden.
Hieronder leggen we helder uit wat slipstream precies doet, wat vieze lucht is en waarom deze aerodynamische effecten in 2025 weer helemaal terug zijn.
Slipstream – ook wel ‘drafting’ genoemd – is een aerodynamisch fenomeen waarbij een auto profiteert van de gebroken luchtstroom achter een voorganger. Door die verminderde luchtweerstand gaat de snelheid omhoog. Op rechte stukken kan dat verschil makkelijk een paar tienden per seconde per ronde opleveren.
Het effect ontstaat doordat de voorste auto letterlijk een gat slaat in de lucht. In dat lagedrukgebied achter hem is de luchtweerstand lager, waardoor de achterliggende auto minder hard hoeft te werken.
Hoe dichter je op je voorganger zit, hoe sterker dat effect. En juist dat maakt het zo waardevol in de jacht op inhaalacties.
“Een coureur die slim gebruikmaakt van de slipstream kan een snellere auto op het juiste moment verslaan.”
Toch is het niet zonder risico. Als je té dicht volgt, kun je instabiliteit krijgen, zeker bij hoge snelheden. De kunst is dus: net genoeg profiteren, zonder in de gevarenzone te komen.
Wat vieze lucht is en waarom het een probleem is
Zodra een auto door de lucht snijdt, laat hij een chaotische, turbulente luchtstroom achter zich. Dat is wat men in de Formule 1 bedoelt met ‘dirty air’. Voor een achtervolger is die lucht rampzalig: vleugels vangen minder grip, er is minder neerwaartse druk en de auto verliest balans in bochten.
Het meest zichtbare gevolg? Meer bandenslijtage en slechtere prestaties in de bochten. Vooral bij circuits met veel snelle bochten (zoals Silverstone of Suzuka) zie je dit effect sterk terug in de rondetijden.
In 2021 was het effect dramatisch: tot 47% verlies aan downforce op 10 meter afstand. Met de nieuwe reglementen in 2022 daalde dat naar 18% op 10 meter, en zelfs maar 4% op 20 meter. Maar anno 2025 is het probleem weer gegroeid.
“Teams vinden elk gaatje in het reglement om weer meer downforce te genereren. Dat betekent: meer vuile lucht.”
Door slimme trucjes aan vleugels, vloerranden en diffusors produceren auto’s opnieuw flinke turbulentie. Gevolg: minder actie op de baan en meer strategisch racen op versere banden.
De terugkeer van vuile lucht zorgt ervoor dat de startpositie zwaarder telt dan ooit. In de laatste vier races won telkens de polesitter. En dat is geen toeval: inhalen is simpelweg moeilijker als je niet duidelijk sneller bent of veel versere banden hebt.
Coureurs als Max Verstappen en Charles Leclerc noemen het steeds vaker in interviews. “Je komt er niet langs, tenzij je banden tien ronden jonger zijn,” zei Verstappen na de GP van Spanje. Teams spelen daar slim op in met undercuts en pitstrategie, maar de echte gevechten op de baan worden zeldzamer.
Zelfs DRS – het systeem dat de achtervleugel opent voor minder luchtweerstand – is soms niet genoeg. De combinatie van vuile lucht en bandenslijtage maakt racen meer een kwestie van timing dan van pure snelheid.
Slipstream blijft cruciaal ondanks vuile lucht
Toch is slipstreamen niet verdwenen. Op rechte stukken is het effect nog altijd sterk. Denk aan circuits als Monza of Baku, waar coureurs bewust liften in de kwalificatie om een tow te pakken. En ook op circuits met lange doordraaiers, zoals Spa, blijft het waardevol om net achter een andere auto te blijven hangen.
Het verschil zit hem in de balans: in 2025 loont het vooral in een rechte lijn. In bochtige secties is het juist een nadeel. Dat maakt het racebeeld grilliger: auto’s wisselen per sector van sterkte, afhankelijk van of ze vrij baan hebben of niet.
In kwalificatie is het slipstreamen inmiddels bijna een vak apart geworden. Coureurs moeten perfect timen, samenwerken met teamgenoten of zelfs rivalen opzoeken voor een tow. Maar als je het verkeerd inschat, zit je ineens in de vuile lucht op het verkeerde moment.
De FIA kijkt naar 2026 om het probleem structureel aan te pakken. Nieuwe regels moeten auto’s eenvoudiger maken en minder afhankelijk van complexe aerodynamica. Meer mechanische grip, minder vleugelwerk, en dus minder turbulentie. Dat is het plan.
Tot die tijd blijft het balanceren. Slipstream biedt kansen, maar vuile lucht blijft een gevaar. Coureurs en teams moeten slim omgaan met hun positionering op de baan. En wij als fans? Wij blijven hopen op dat ene moment waarop alles klopt: de perfecte tow, op het juiste rechte stuk, met net genoeg grip om buitenom te gaan.
