Omgekeerde startopstellingen kunnen sprintraces in de Formule 1 nieuw leven inblazen. Door snellere auto’s achteraan te laten starten, ontstaat er meer actie op de baan.
Volgens F1-CEO Stefano Domenicali is dit een kans om races spannender en onvoorspelbaarder te maken, ondanks felle kritiek van meerdere topcoureurs.
Het belangrijkste doel van omgekeerde startopstellingen is het vergroten van de spanning. Wanneer de snelste auto’s van achter moeten komen, moeten ze zich een weg banen door het veld.
Dat leidt vrijwel automatisch tot meer inhaalacties. Volgens Domenicali levert dit juist het soort actie op waar fans naar verlangen. Hij stelt dat het format niet als ‘nep’ moet worden gezien als het spektakel brengt.
“Waarom niet? Het geeft actie. Nep? Er is niets nep aan een format dat geweldige races oplevert.”
De ervaring uit andere raceklassen bevestigt dit. In de Formule 2 en Formule 3 worden al jaren gedeeltelijk omgekeerde grids gebruikt.
Daarbij starten bijvoorbeeld de nummers 10 tot 1 in omgekeerde volgorde, waardoor de nummer 10 van de kwalificatie dus van pole vertrekt.
Volgens Delphine Biscaye van de F1 Academy helpt dit jonge coureurs om onder druk te presteren en biedt het hen kansen die ze anders misschien niet zouden krijgen.
“Reverse grids zijn een kans voor coureurs die vaak tussen P5 en P8 kwalificeren om hun potentieel te tonen.”
De Formule 1 overweegt om dit systeem gefaseerd te introduceren, vooral tijdens dubbele raceweekenden zoals in Oostenrijk of Brazilië. Daar zou het sprintraceformat als testplatform kunnen fungeren, zonder directe invloed op de hoofdwedstrijd op zondag.
Weerstand onder coureurs is groot
Ondanks het beoogde spektakel stuit het voorstel op flinke tegenstand. Verschillende topcoureurs hebben zich uitgesproken tegen omgekeerde startopstellingen.
Zij vinden dat prestaties op basis van snelheid moeten worden beloond, niet op basis van kunstmatige raceformats.
Lewis Hamilton zei daarover: “De mensen die dit voorstellen weten niet waar ze over praten.”
Ook Max Verstappen was duidelijk in zijn oordeel. Hij noemde het idee “stom” en vindt dat het niets met echte sport te maken heeft. Sebastian Vettel ging zelfs nog een stap verder door het “complete onzin” te noemen.
“De beste moet winnen, niet degene met een kunstmatige achterstand.”
Daarnaast wijzen sommige coureurs op de technologische verschillen tussen de auto’s. Pierre Gasly benadrukte dat omgekeerde startgrids pas eerlijk zijn als alle auto’s ongeveer even snel zijn.
Zo niet, dan blijft het verschil in prestaties te groot om echt spannende duels te garanderen.
Naast de sportieve discussie zijn er ook technische obstakels. Een belangrijk punt van kritiek betreft het beperkte aantal vrije trainingen tijdens sprintweekenden. Teams hebben vaak maar één sessie om de juiste afstelling te vinden, wat het risico op fouten vergroot.
Een voorbeeld hiervan was de diskwalificatie van meerdere auto’s tijdens de Grand Prix van de Verenigde Staten in 2023, toen door foutieve afstellingen technische regels werden overtreden.
In combinatie met de parc fermé-regels, die aanpassingen aan de auto’s na de kwalificatie verbieden, leidt dit tot minder flexibiliteit voor teams.
Ook de gevolgen voor de betrouwbaarheid spelen mee. Minder voorbereidingstijd betekent meer kans op technische mankementen, iets wat vooral kleinere teams hard kan raken.
De F1-commissie overweegt daarom om het parc fermé pas in te laten gaan na twee vrije trainingen op vrijdag, zodat teams zich beter kunnen voorbereiden.
Mogelijke opzet van omgekeerde sprintformat
Het meest realistische scenario is dat alleen de top 10 van de kwalificatie wordt omgedraaid voor de sprintrace. Daarmee wordt voorkomen dat de snelste auto’s helemaal van achteren moeten starten.
Dit systeem zou vergelijkbaar zijn met het huidige gebruik in F2 en F3. Zo blijft de chaos beperkt, maar ontstaat er toch voldoende spanning.
Een ander voorstel is het aanpassen van het puntensysteem. Door bijvoorbeeld extra punten uit te reiken voor inhaalacties of snelste ronden tijdens de sprint, worden coureurs gestimuleerd om risico’s te nemen.
In de F1 Academy wordt dit systeem al toegepast met succes. Punten worden daar ook gegeven voor individuele prestaties binnen de race, niet alleen voor de eindklassering.
Tot slot worden circuits met dubbele races als testlocatie genoemd. Hier zou op zaterdag een sprintrace met omgekeerde startgrid verreden kunnen worden, terwijl de zondagse race het klassieke format behoudt.
Zo kan de impact van het systeem in een gecontroleerde omgeving worden geëvalueerd.
De discussie over omgekeerde startopstellingen legt een fundamenteel spanningsveld bloot binnen de Formule 1: entertainment versus sportieve integriteit.
Terwijl organisatoren en sommige fans op zoek zijn naar meer actie, hechten coureurs en traditionele volgers veel waarde aan het belonen van pure snelheid.
Toch geven de ervaringen uit andere raceklassen en de steun van figuren als Domenicali en Biscaye aan dat het format potentieel heeft.
Vooral als het slim wordt geïmplementeerd, met aandacht voor balans en voorbereidingstijd, kan het bijdragen aan meer variatie in de races zonder de geloofwaardigheid aan te tasten. Of het er daadwerkelijk van komt, zal afhangen van de bereidheid van teams, coureurs en FIA om te experimenteren.
De komende seizoenen kunnen, zeker met dubbele raceweekenden op de kalender, een geschikt podium vormen voor die eerste voorzichtige stap. Wat vaststaat: de discussie is nog lang niet beslecht.
