Max Verstappen stapte in 2015 op zeventienjarige leeftijd al in een Formule 1-auto, zónder te voldoen aan de officiële eisen voor een superlicentie. Sindsdien zijn de regels strenger geworden. Wie anno 2025 of 2026 in een F1-auto wil racen, moet aan een hele lijst voorwaarden voldoen.
De superlicentie is de enige echte toegangspas tot het hoogste niveau van de autosport. De superlicentie wordt uitgegeven door de FIA en is vereist voor iedere coureur die wil deelnemen aan een Formule 1-raceweekend.
Zonder deze licentie mag je geen vrije training rijden, geen test doen en zeker niet starten in een Grand Prix. Het systeem is ingevoerd om te waarborgen dat alleen de meest capabele en ervaren coureurs op het hoogste niveau instromen.
Om een superlicentie te verkrijgen, moet een coureur in de drie voorgaande seizoenen minimaal 40 punten hebben verzameld. Die punten worden toegekend op basis van prestaties in door de FIA goedgekeurde raceklassen zoals Formule 2, Formule 3, IndyCar of het Japanse Super Formula.
“Zoals je in de eisen kunt lezen, moet een coureur in zijn meest recente drie raceseizoenen minimaal 40 superlicentiepunten bij elkaar hebben gereden.”
Een kampioenschap in Formule 2 levert direct 40 punten op, maar een vierde plek in Formule 3 levert bijvoorbeeld slechts 10 punten op. De keuze van raceklassen is dus cruciaal in de carrièreplanning van jonge coureurs.
Niet alle raceklassen tellen mee. Alleen series die door de FIA zijn erkend, geven punten. Dit voorkomt dat coureurs in zwakkere competities ‘makkelijk’ punten scoren. De verdeling van die punten is afhankelijk van de eindklassering in het kampioenschap.
Daarnaast kunnen coureurs ook extra punten verdienen door deel te nemen aan officiële F1-testdagen en vrije trainingen. Dit gebeurt vaak als een team een juniorcoureur alvast wil laten wennen aan een F1-auto. Voorwaarde is wel dat de coureur al dicht bij de 40-puntengrens zit.
De FIA wil hiermee niet alleen prestaties belonen, maar ook ervaring en veiligheid. Want racen in de Formule 1 vereist méér dan alleen snelheid: het gaat ook om controle, regelkennis en stressbestendigheid.
Minimumeisen en verplichte toetsen
Naast het puntensysteem gelden er nog meer harde voorwaarden. Coureurs moeten minimaal 18 jaar oud zijn, een geldig rijbewijs hebben en een FIA-theorie-examen over de Formule 1-reglementen succesvol afronden. Ook een medische keuring is verplicht.
“Coureurs moeten aan een aantal voorwaarden voldoen om een superlicentie te krijgen. Zo moeten de coureurs onder andere minimaal 18 jaar oud zijn en ten minste 40 licentiepunten hebben verdiend in andere raceklasses.”
Zonder die documenten en toetsen mag je simpelweg niet instappen. De FIA houdt daarmee de lat hoog en voorkomt dat onervaren coureurs om commerciële redenen worden doorgedrukt.
Toch is het systeem niet keihard. In bijzondere gevallen kan de FIA een dispensatie verlenen aan een coureur die nét niet aan de eisen voldoet. Denk aan uitzonderlijke prestaties, bijvoorbeeld in een regenrace, of een gemiste kans op punten door overmacht.
De teams lobbyen hier soms actief voor, zeker als ze een talent snel naar voren willen schuiven. Max Verstappen is hét bekendste voorbeeld. Hij had nog geen 40 punten én was te jong volgens de huidige regels.
Maar door zijn talent en prestaties in het voorprogramma kreeg hij toch groen licht. De FIA paste daarna de regels aan om zulke uitzonderingen te beperken.
“Coureurs die deelnemen aan deze tests, moeten in aanmerking komen voor een superlicentie en moeten óf tijdens hun carrière hebben deelgenomen aan F1-races.”
Strafpunten en het risico op schorsing
Wie eenmaal een superlicentie heeft, is niet onaantastbaar. Coureurs kunnen strafpunten krijgen bij overtredingen op de baan, zoals gevaarlijk rijgedrag of herhaaldelijk track limits overschrijden. Bij twaalf strafpunten in twaalf maanden volgt automatisch een schorsing van één race.
“Als een coureur twaalf strafpunten krijgt op zijn superlicentie over een periode van twaalf maanden, wordt hij automatisch gestraft met een schorsing van één race.”
Kevin Magnussen werd in 2024 de eerste coureur die daadwerkelijk geschorst werd onder dit systeem. Het is bedoeld om rijgedrag af te remmen dat de veiligheid in gevaar brengt.
De strafpunten vervallen na een jaar, maar veel coureurs zitten scherp op de limiet en moeten hun rijstijl soms aanpassen om een schorsing te voorkomen.
Met een elfde team dat vanaf 2026 meedoet, komen er extra zitjes beschikbaar in de Formule 1. Dat zorgt voor een nieuwe golf aan talent die via het superlicentie-systeem een plek op de grid wil bemachtigen. Maar tegelijk worden de regels strenger.
Zo zijn de eisen voor deelname aan tests en vrije trainingen aangescherpt. Alleen wie écht voldoet aan de criteria, krijgt de kans om te laten zien wat hij waard is.
Daarnaast werken teams als Red Bull, Mercedes en Ferrari met eigen juniorprogramma’s om hun talenten vroegtijdig door de juiste klassen te loodsen. Alles draait daarbij om strategisch plannen, punten scoren en op tijd opvallen.
De superlicentie blijft voorlopig de strengst bewaakte poort in de autosport. En wie hem bemachtigt, weet dat het pas het begin is. Want in de Formule 1 is een stoeltje verdienen moeilijk — maar het vasthouden ervan nog veel moeilijker.
