De vonken die je ziet tijdens Formule 1-races zijn niet zomaar toeval. Ze worden veroorzaakt door kleine titanium blokjes, beter bekend als ‘skid blocks’, die aan de onderkant van de auto zijn bevestigd. Deze blokjes beschermen de plank onder de auto, die gemaakt is van Jabroc-hout, een sterk materiaal dat bestaat uit een mix van fineer en hars.
De plank, die van de voorkant tot de achterkant van de auto loopt, is door de FIA geïntroduceerd om te voorkomen dat teams de aerodynamica onder de auto teveel manipuleren.
“Het ziet er geweldig uit op televisie, maar voor de coureurs is het helemaal niet aangenaam.”
Wanneer de auto het asfalt raakt, krijg je die spectaculaire vonkenregen te zien. Sinds 2015 zijn deze titanium elementen terug van weggeweest, speciaal om de show voor het publiek wat extra pit te geven.
Vonken als onderdeel van de Formule 1
Vonken en Formule 1? Die gaan al een tijdje hand in hand. In de jaren ’80 en ’90 zag je die vonkenregen veel vaker, vooral door de lage rijhoogte van de auto’s.
Hoe dichter de auto bij de grond, hoe meer downforce en snelheid de coureurs konden genereren. En soms werden die vonken zelfs gebruikt als afleidingsmanoeuvre. Coureurs zoals Nigel Mansell speelden er handig op in, door hun achtervolgers met een regen van vonken even uit balans te brengen.
Aspect | Functie |
---|---|
Visueel spektakel | Verhoogt aantrekkelijkheid voor toeschouwers |
Technische controle | Helpt FIA bij handhaving van rijhoogte-regels |
Bescherming | Voorkomt schade aan de onderkant van de auto |
Maar toen de FIA regels invoerde die de minimale rijhoogte bepaalden, verdwenen de vonken grotendeels. Teams moesten houten planken onder hun auto monteren om te voorkomen dat ze te laag zouden rijden. Deze plank mocht maar een klein beetje afslijten, zodat de FIA na de race kon controleren of alles volgens de regels was verlopen.
In 2015 kwamen de vonken echter terug, maar dit keer als een bewuste keuze van de FIA. Door titanium plaatjes naast de houten plank te plaatsen, werden de vonken weer een vast onderdeel van de races – puur voor de show.
Niet iedereen was hier even blij mee. Sommige puristen vonden het een kunstmatige toevoeging, terwijl anderen het een mooi eerbetoon vonden aan de spectaculaire races van vroeger.
De technische kant van vonken
De vonken die je vandaag de dag ziet, zijn niet zomaar willekeurig. Ze zijn het resultaat van een ingenieus ontwerp en strenge regels. De titanium skid blocks, die verantwoordelijk zijn voor de vonken, worden strategisch geplaatst op specifieke plekken onder de auto.
Dit heeft niet alleen een visueel doel, maar ook een praktische functie. De blokjes beschermen de plank onder de auto tegen te veel slijtage, terwijl ze de fans wereldwijd een show geven.

De FIA houdt alles nauwlettend in de gaten. De plank onder de auto mag maximaal één millimeter afslijten tijdens een race, en dit wordt streng gecontroleerd na elke sessie. Teams proberen de auto zo laag mogelijk af te stellen voor maximale aerodynamica, maar als ze te veel slijtage hebben, kunnen ze zomaar worden gediskwalificeerd.
Het is een delicate balans tussen snelheid en slijtage, en teams zoeken constant naar innovatieve oplossingen om die perfecte afstelling te vinden.
Aspect | Voor 2015 | Na 2015 |
---|---|---|
Materiaal | Metaal | Titanium |
Doel | Onbedoeld neveneffect | Bewust spektakel |
Regelgeving | Beperkt | Gereguleerd |
Veiligheid | Zorgen over lekke banden | Verbeterd door titanium |
Visueel effect | Minder prominent | Zeer spectaculair, vooral ’s nachts |
Spectaculair voor fans, minder leuk voor coureurs
Hoewel die vonkenregen er geweldig uitziet voor de fans, ervaren de coureurs het heel anders. Carlos Sainz zei na de Grand Prix van Bahrein heel eerlijk:
“Het ziet er geweldig uit op televisie, maar voor de coureurs is het allesbehalve aangenaam.”
Wanneer de auto door de ‘porpoising’ (het op en neer stuiteren van de auto bij hoge snelheid) de grond raakt, kan de onderkant van de auto flink heet worden. Die hitte is voor de coureurs voelbaar en kan zelfs hun concentratie beïnvloeden op cruciale momenten in de race.
En dan hebben we het nog niet eens over de motor, die vlak achter de cockpit zit. De extra warmte door de vonken kan de motoronderdelen oververhitten, wat weer invloed heeft op de prestaties en betrouwbaarheid van de auto.
Teams moeten dus een slimme afweging maken: een lage rijhoogte voor de beste aerodynamica, maar niet té laag om oververhitting en slijtage te voorkomen. Het is een van de vele complexe beslissingen die Formule 1 zo interessant maken.
Vonken als strategisch wapen
In het verleden speelden vonken niet alleen een visuele, maar ook een strategische rol. Neem bijvoorbeeld Nigel Mansell, een legendarische Britse coureur.

Mansell was bekend om zijn slimme tactieken en ging zelfs zover dat hij de vonkenregen bewust gebruikte om zijn tegenstanders af te leiden. Hij bestudeerde het circuit om te zien waar de hobbels en oneffenheden zaten, en gebruikte die informatie tijdens de race om precies op de juiste momenten extra vonken te laten ontstaan.
Dit zorgde ervoor dat de coureurs achter hem hun concentratie even verloren – een slimme manier om een voorsprong te behouden.
In de moderne Formule 1, waar de titanium skid blocks gestandaardiseerd zijn, is dit soort strategisch gebruik van vonken minder relevant geworden. Toch blijft het een interessant stukje geschiedenis dat laat zien hoe creatief coureurs kunnen zijn als het gaat om het vinden van een competitief voordeel.