Tijdens de Grand Prix van Saoedi-Arabië in 2025 kreeg Max Verstappen een straf omdat hij na het afsnijden van een bocht zijn positie niet teruggaf. Een incident dat direct laat zien hoe scherp de regels rond baanlimieten en herintreden tegenwoordig worden gehandhaafd. Maar wat zijn precies de regels voor het verlaten van de baan en herintreden?
De FIA heeft in 2025 de reglementen op dit punt verder aangescherpt. Coureurs moeten altijd proberen op de baan te blijven. Als ze er toch afgaan, moeten ze op een veilige en gecontroleerde manier terugkeren – zonder anderen te hinderen of een voordeel te behalen.
In de Formule 1 is de baan begrensd door witte lijnen. Een auto heeft de baan officieel verlaten als alle vier de wielen zich buiten deze lijn bevinden. Dat geldt dus ook als er nog maar een klein stukje van de band óp de lijn staat: dan rijd je nog op de baan.
“De baanlimieten zijn de witte lijnen die langs de rand van het circuit lopen en een grens vormen die de coureurs niet mogen overschrijden.” — FIA Sportreglement 2025
Zodra een coureur de baan verlaat zonder geldige reden, riskeert hij een straf. Maar het blijft niet bij dat ene moment: ook de manier waarop hij weer terugkomt op het asfalt telt zwaar mee.
Herintreden moet veilig gebeuren. Dat betekent: geen plotselinge bewegingen, geen andere coureurs hinderen en de auto volledig onder controle hebben. De stewards beoordelen of de coureur zich aan deze principes houdt, op basis van video, GPS en telemetry.
“Volledig gecontroleerd worden gereden, met name van de instap tot de top, en niet ‘erin duiken’… Volgens de Stewards hebben ze een redelijke racelijn gevolgd en de beweging kunnen voltooien terwijl ze binnen de baanlimieten bleven.” — Racing Guidelines 2025
Als een coureur bij het terugkomen op de baan een positie wint of vasthoudt die hij zonder dat uitstapje verloren zou zijn, moet hij die plek direct teruggeven. Doet hij dat niet, dan volgt meestal een tijdstraf.
Wanneer een positie teruggeven moet worden
Een coureur moet een positie teruggeven als hij buiten de baan een ander heeft ingehaald, of een bocht heeft afgesneden en daardoor voordeel heeft behaald. De FIA spreekt dan van een “lasting advantage”: een blijvend voordeel dat niet werd teruggedraaid.
“Als een auto tijdens het verdedigen van een positie de baan verlaat (of een chicane afsnijdt) en op dezelfde positie weer op de baan komt, beschouwen de stewards dit doorgaans als een blijvend voordeel.”
Dat was precies de situatie in Jeddah met Verstappen. Hij sneed een bocht af, bleef voor zijn tegenstander, maar gaf de positie niet terug. Red Bull vond dat onterecht. Coureurs die de regels overtreden, kunnen rekenen op sancties zoals:
- Tijdstraffen (bijvoorbeeld 5 of 10 seconden)
- Een drive-through penalty
- Een stop-and-go penalty
- In ernstige gevallen: diskwalificatie
De zwaarste straffen worden uitgedeeld als een coureur door zijn fout anderen in gevaar brengt. Bijvoorbeeld door zonder controle terug op de baan te schieten of midden in de racelijn te keren.
De FIA is hier sinds 2024 extra streng in geworden, mede na incidenten waarbij beschadigde auto’s bleven rijden en gevaar veroorzaakten.
“Elke coureur wiens auto aanzienlijke en duidelijke schade heeft, moet de baan zo snel mogelijk verlaten, zodra dit veilig is.” — FIA Sporting Code 2025
Er zijn momenten waarop het verlaten van de baan wordt toegestaan, zolang het om een “justifiable reason” gaat. Denk aan:
- Het ontwijken van een crash
- Technische problemen (bijv. stuur- of remfalen)
- Extreem slechte weersomstandigheden
- Vermijden van stilstaande of langzaam rijdende auto’s
De coureur moet wel meteen laten zien dat hij probeert terug te keren zonder voordeel. Elke intentie om alsnog te winnen door buitenom te gaan, wordt afgestraft.
| Aspect | Kwalificatie | Race |
|---|---|---|
| Regel | Directe ronde-invalidering | Meestal pas straf bij herhaling of voordeel |
| Toepassing | Elke overschrijding = tijd ongeldig | Bij herhaaldelijk of gevaarlijk gedrag |
| Uitzonderingen | Nauwelijks toegestaan | Soms toegestaan bij crash of noodsituatie |
Tijdens kwalificaties worden de regels nóg strenger toegepast. Eén keer buiten de lijnen = ronde ongeldig. In races wordt er meer naar het totaalplaatje gekeken, al blijven stewards alert op herhaling en voordeel.
