Tijdens de Grand Prix van Saoedi-Arabië 2025 kreeg Max Verstappen een tijdstraf van vijf seconden omdat hij buiten de baan een positie vasthield. Het incident zette opnieuw de vraag centraal: wanneer is er precies sprake van ‘gaining a lasting advantage’?
De term ‘gaining a lasting advantage’ komt telkens terug als een coureur over de witte lijnen rijdt en daar voordeel uit haalt. Maar wat is een blijvend voordeel precies? En hoe oordeelt de FIA hierover in de praktijk?
Volgens het reglement is het verlaten van de baan op zichzelf geen overtreding. Maar zodra een coureur daar voordeel uithaalt dat niet binnen de normale raceomstandigheden behaald zou zijn, moet hij die winst ongedaan maken. De FIA stelt dat duidelijk:
“Het verlaten van de baan is op zichzelf geen overtreding, maar als een bestuurder dit toch doet, moet hij op een veilige manier en zonder blijvend voordeel weer op de baan komen.” — Charlie Whiting, voormalig FIA-racedirecteur
Een ‘lasting advantage’ hoeft niet over een hele ronde te gelden. Al bij het behouden of winnen van één positie of het overslaan van tijdverlies in een bocht, spreken stewards van een blijvend voordeel.
In het geval van Verstappen in Saoedi-Arabië, had hij bocht 2 afgesneden én zijn positie behouden. Genoeg reden voor een tijdstraf.
Wanneer telt afsnijden van een bocht als voordeel?
Een bocht afsnijden leidt tot straf als daar direct voordeel uit voortkomt. Dat voordeel kan verschillende vormen aannemen: het vasthouden van een positie, het inhalen van een tegenstander, of zelfs het besparen van tijd in een sector.
De FIA kijkt vooral naar de impact op de wedstrijdsituatie. Garry Connelly, voorzitter van het stewardscomité, benadrukt de complexiteit:
“De interpretatie van ‘lasting’ is vaak subjectief. Betekent het tot de volgende bocht, het einde van het rechte stuk, of nog langer?”
Tijdens de GP van Spanje 2025 bijvoorbeeld, onderzocht men een coureur die bocht 1 afsneed. Omdat er geen bewijs was dat hij voordeel behaalde ten opzichte van anderen, bleef een straf uit.
In de meeste gevallen beoordeelt race control of het voordeel duidelijk en direct is. Is dat niet het geval, dan volgt een officieel onderzoek. Als een coureur zelf zijn fout herstelt—bijvoorbeeld door de positie terug te geven—blijft een straf vaak uit. Niels Wittich, voormalig race director, licht toe:
“Als de coureur de positie niet teruggeeft, riskeert hij een straf van vijf seconden voor het verlaten van de baan en het behalen van een voordeel.”
Sinds 2025 zijn de richtlijnen strenger. Bewust voordeel wordt meestal bestraft met een 10-secondenstraf. Bij herhaling of als de actie als onsportief wordt gezien, volgen zwaardere sancties.
| Overtreding | Standaard straf |
|---|---|
| Voordeel bij bocht afsnijden | 10-seconden tijdstraf |
| Voordeel herhalen zonder correctie | Additionele tijdstraffen |
| Geen positie teruggeven na voordeel | Tijdstraf of gridpenalty |
Een coureur moet het voordeel vrijwel direct teruggeven. Idealiter nog in dezelfde ronde. Vaak krijgen teams daarvoor instructies via de race director, zoals: “Give back position.” Gebeurt dat niet, dan volgt automatisch een tijdstraf.
Een bekend voorbeeld: Andrea Kimi Antonelli gaf in Saoedi-Arabië 2025 direct de positie terug aan Charles Leclerc na een off-track actie, en voorkwam daarmee een straf.
“Hij moet die plek teruggeven, ik lag voor.” — Oscar Piastri over de radio, na een incident met Verstappen
Teruggeven is dus vaak de veiligste keuze.
Verschil tussen race-incident en bewust voordeel
Niet elk incident is een bewuste overtreding. In de Formule 1 wordt onderscheid gemaakt tussen race-incidenten en opzettelijk voordeel.
Bij een race-incident raakt een coureur buiten de baan zonder voordeel, of door een situatie waarin beide coureurs betrokken zijn. Straf blijft dan meestal uit.
Bij opzettelijk voordeel is de intentie om te winnen of te behouden buiten de baan overduidelijk. Zeker bij herhaalde overtredingen kan dat leiden tot zwaardere straffen, zoals gridpenalty’s of zelfs diskwalificatie.
“De subjectiviteit wordt verminderd als circuits zo zijn ontworpen dat off-track direct wordt bestraft.” — Garry Connelly
Sinds 2025 zet de FIA geavanceerde systemen in om sneller en nauwkeuriger te oordelen. Met het Team Content Delivery System worden meer dan 30 camerafeeds gecombineerd met telemetrie, en dat alles in realtime.
AI-analyses spelen ook een rol. Die signaleren afwijkingen in stuurinput, remmen en gaspedaalgebruik en tonen aan of een actie bewust was.
“Dit is een belangrijke stap in onze samenwerking met Formule 1 en laat zien hoe innovatie waarde kan creëren.” — Diego Tártara, CTO Globant
Door deze technieken weten teams binnen enkele seconden of ze een coureur moeten instrueren om een positie terug te geven.
