Een overcut is een strategische manoeuvre waarbij een coureur langer op de baan blijft dan zijn concurrenten voordat hij een pitstop maakt. Deze tactiek heeft als doel om posities te winnen door na de pitstop op verse banden harder te pushen dan de tegenstanders die eerder gestopt zijn.
De overcut werkt op 2 manieren: ten eerste kan de coureur die langer doorrijdt zijn snelheid behouden of zelfs verhogen ten opzichte van een rivaal die al gepit heeft.
Ten tweede kan hij profiteren als een concurrent die eerder gestopt is moeite heeft om zijn nieuwe banden op temperatuur te krijgen.
Aanvullend zijn de volgende zaken van belang:
- Monitoring van rondetijden
- Analyse van bandenslijtage
- Tracking van posities en gaps tussen auto’s
- Voorspellen van pitstop-windows van concurrenten
- Evaluatie van weers- en baancondities
Het is het tegenovergestelde van de undercut, waarbij een coureur juist eerder stopt om met verse banden snellere rondetijden te rijden en zo posities te winnen.
Verschillen tussen overcut en undercut
De overcut en undercut zijn 2 tegengestelde strategieën die teams kunnen inzetten om posities te winnen tijdens een race. Waar de overcut draait om langer doorrijden, gaat het bij de undercut juist om eerder stoppen dan de concurrentie.
Bij een undercut stopt een coureur eerder om met verse banden snellere rondetijden te rijden. Het doel is om zoveel tijd te winnen dat de concurrent na zijn latere pitstop achter de undercutting coureur terechtkomt.
Deze tactiek wordt vaak gebruikt op circuits waar inhalen lastig is.Een voorbeeld van een succesvolle undercut was te zien tijdens de Grand Prix van Singapore in 2019. Sebastian Vettel stopte vanuit de derde positie eerder dan Charles Leclerc en Lewis Hamilton voor hem.
Met zijn verse banden reed Vettel een snelle outlap, terwijl Leclerc en Hamilton nog op oude banden reden. Toen Leclerc uiteindelijk zijn pitstop maakte, kwam hij achter Vettel terecht die zo de leiding in de race overnam. De keuze hangt af van verschillende factoren:
- Bandenslijtage
- Verkeerssituatie op de baan
- Prestaties van de auto
- Positie ten opzichte van concurrenten
- Karakteristieken van het circuit
| Strategie | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|
| Overcut | – Kan profiteren van vrije baan – Minder risico in verkeer – Effectief op circuits waar inhalen moeilijk is | – Risico op te veel bandenslijtage – Afhankelijk van prestaties concurrenten |
| Undercut | – Kan snel posities winnen – Effectief bij sterke outlap | – Risico om in verkeer terecht te komen – Vroeg pitstopvenster kan nadelig zijn voor bandenslijtage |
Voordelen en risico’s
De overcut-strategie biedt zowel potentiële voordelen als risico’s.
Voordelen:
- Baanpositie behouden: Door langer op de baan te blijven, kan een coureur zijn positie behouden op circuits waar inhalen moeilijk is.
- Profiteren van schone lucht: Na het pitten van voorgangers kan een coureur mogelijk snellere rondetijden neerzetten.
- Flexibiliteit: Teams kunnen reageren op de acties van concurrenten en hun strategie aanpassen.
- Bandenbeheer: Coureurs die goed zijn in het managen van hun banden kunnen hier extra voordeel uit halen.
Risico’s:
- Overmatige bandenslijtage: Te lang doorrijden kan leiden tot een significant verlies van grip en snelheid.
- Missen van strategische kansen: Het risico bestaat dat een gunstig moment om te pitten wordt gemist.
- Verkeer: Na de pitstop kan een coureur terugkeren in verkeer van langzamere auto’s.
- Weersveranderingen: Plotselinge weersomstandigheden kunnen de strategie ondermijnen.
Het succes van de overcut hangt af van verschillende factoren:
| Factor | Belang |
|---|---|
| Bandenslijtage | Hoog |
| Circuit layout | Middel |
| Verkeerssituatie | Hoog |
| Weersomstandigheden | Middel |
| Coureur vaardigheid | Hoog |
De juiste strategie voor het juiste resultaat
Teams moeten rekening houden met de specifieke kenmerken van het circuit, de positie van de auto in het veld, en de prestaties van concurrenten.
De baanpositie speelt een cruciale rol bij de beslissing om een overcut te proberen. Als een coureur vast zit achter een langzamere auto maar niet kan inhalen vanwege de baankarakteristieken, kan een overcut een effectieve manier zijn om posities te winnen.
| Circuit Type | Overcut Potentieel | Reden |
|---|---|---|
| Stratencircuits | Hoog | Moeilijk inhalen, bandenslijtage vaak lager |
| Snelle circuits | Laag | Hoge bandenslijtage, meer inhaalmogelijkheden |
| Technische circuits | Gemiddeld | Afhankelijk van specifieke bochten en rechte stukken |
Teams moeten ook de risico’s afwegen tegen de potentiële voordelen. Het langer doorrijden op oude banden verhoogt het risico op een dramatische prestatieval of zelfs het overmatig slijten van de banden. Dit risico moet worden afgezet tegen de mogelijke positiewinst.
De beschikbaarheid van een ‘vrije lucht’ – een periode waarin de coureur niet gehinderd wordt door verkeer – is cruciaal voor het succes van een overcut.
Teams zoeken naar kansen om hun coureur in deze situatie te brengen om maximaal voordeel te behalen. Het monitoren van de prestaties en strategieën van andere teams is essentieel. Als meerdere teams een undercut proberen, kan een goed getimede overcut zeer effectief zijn om meerdere posities in één keer te winnen.
