Tijdens de Grand Prix van Spa 2021 zagen miljoenen kijkers auto’s achter de safety car rijden — zonder ooit écht te racen. Het leverde veel frustratie op, maar ook een inkijkje in een cruciale F1-procedure: de rolling start bij regenraces.
Een rolling start is een alternatieve manier om een Formule 1-race te starten of te herstarten, vooral bij slecht weer. In plaats van een gewone staande start op de grid — waarbij de lichten doven en de auto’s vanuit stilstand vertrekken — rijden alle coureurs in formatie achter de safety car.
Pas als de omstandigheden veilig genoeg zijn, verlaat de safety car het circuit. De coureurs mogen dan vol gas geven zodra ze over de startlijn komen en de groene vlag zien wapperen of het groene licht zien branden.
Deze startmethode is vooral bedoeld om het risico op crashes te beperken. Bij hevige regen is de zichtbaarheid slecht, liggen er plassen water op de baan en is de kans op aquaplaning groot. Een stilstaande start met 20 auto’s tegelijk kan dan ronduit gevaarlijk zijn.
De raceleiding bepaalt wanneer een rolling start noodzakelijk is. Dat gebeurt meestal in de volgende situaties:
- Bij een extreem natte baan voorafgaand aan de race.
- Bij een herstart na een rode vlag vanwege regen of een crash.
- Als het reglement het verplicht stelt, bijvoorbeeld bij een “excessively wet track”.
Volgens de FIA-regels in 2025 en 2026 moet een rolling start worden ingezet als de omstandigheden te slecht zijn voor een staande start. Dit is een veiligheidsmaatregel die boven alles staat — zelfs als het de racebeleving voor fans wat vertraagt.
“F1 vermijdt de rolling start bij de initiële start van de race; dit is vanwege de fysica en het verhoogde risico op ongelukken. Het wordt alleen gebruikt bij herstarts in natte omstandigheden.”
Wat de safety car doet tijdens een rolling start
De safety car speelt een centrale rol in dit proces. Deze auto leidt het veld van coureurs over de baan en bepaalt het tempo. Het doel is om de auto’s veilig op snelheid te brengen en de baancondities te controleren.
Dit gebeurt vaak over meerdere ronden. Tijdens deze ronden:
- Blijft het veld in formatie achter de safety car.
- Houdt de raceleiding via radio en lichten contact met de teams.
- Wordt bepaald of de baan veilig genoeg is voor een herstart.
Pas wanneer de raceleiding het verantwoord acht, gaat de safety car naar binnen. Dat wordt duidelijk gemaakt via dashboardcommunicatie, lichten op de auto en teamradio. Op dat moment mogen de coureurs zich opmaken voor de daadwerkelijke start.
Een van de grootste uitdagingen tijdens een rolling start is het op temperatuur houden van de banden en remmen. Bij lage snelheid verliezen deze snel hun werking, wat bij de herstart kan leiden tot minder grip en langere remwegen.
Coureurs doen het volgende om de temperatuur op peil te houden:
- Ze slingeren (weaven) over het rechte stuk om de banden warm te wrijven.
- Ze remmen hard en plotseling om de remmen én banden op te warmen.
- Sommige teams gebruiken technische hulpmiddelen zoals wielstandverstelling (zoals DAS bij Mercedes).
“Russell legde uit dat periodiek remmen gebruikelijk is en te verwachten is tijdens het inzetten van de safety car om ervoor te zorgen dat de temperatuur in de banden en remmen op peil blijft.”
Toch blijft het lastig. Meerdere coureurs hebben aangegeven dat ze na een paar ronden safety car minimaal één extra ronde nodig hebben om hun banden écht op temperatuur te krijgen.
Wat de regels zijn rond inhalen bij een rolling start
Een van de meest gestelde vragen gaat over inhalen tijdens een rolling start. De regels zijn daarin glashelder:
- Inhalen vóór de start/finishlijn is verboden.
- Pas als de coureurs de lijn passeren én het groene signaal krijgen, mag er worden ingehaald.
- Wie te vroeg inhaalt, riskeert een tijdstraf of zelfs een drive-through.
- Tijdens de formatieronde mag alleen worden ingehaald als een auto technische problemen heeft.
“Zodra een coureur over de startlijn is mag er ingehaald worden. Doe je dit voor de lijn is het een valse start en wordt die coureur tijdens de wedstrijd gestraft.”
Ook mag de leider van de race zich niet onverwacht gedragen, zoals plotseling remmen of versnellen. Dat zou achteropkomende auto’s kunnen verrassen en ongelukken kunnen veroorzaken.
De communicatie tussen de raceleiding en de teams is cruciaal. Via directe radiokanalen worden belangrijke boodschappen doorgegeven, zoals:
- Wanneer de safety car naar binnen komt.
- Wanneer de herstart plaatsvindt.
- Of er extra formatieronden nodig zijn.
Sinds 2022 mogen alleen teammanagers in noodgevallen contact opnemen met de wedstrijdleiding. Teambazen zijn uitgesloten van directe communicatie, om onnodige druk op de raceleiding te voorkomen.
“De teammanagers zouden zeker het contact moeten houden met de raceleiding, zoals wij dat eerder deden. De teambazen dat verbieden is goed, maar de dialoog met de teams moet blijven.” – Christian Horner
Daarnaast is in 2025 het radiocontact tussen teams en coureurs grotendeels vrijgegeven, behalve tijdens de formatieronde. Dat maakt het mogelijk om strategie en bandenkeuzes snel aan te passen aan de omstandigheden.
