Tijdens de GP van Australië in 2011 mochten Vitantonio Liuzzi en Narain Karthikeyan niet starten, ondanks een complete kwalificatiepoging. De reden? Ze reden buiten de zogeheten 107%-tijd. Deze regel bepaalt of je snel genoeg bent om überhaupt aan de race te mogen meedoen.
De 107%-regel is een relatief onbekende maar fundamentele regel in de Formule 1. Hij zorgt ervoor dat extreem langzame auto’s niet in de race starten, om het snelheidsverschil op de baan binnen aanvaardbare grenzen te houden.
De 107%-regel stelt dat elke coureur in Q1 — de eerste fase van de kwalificatie — een tijd moet neerzetten die binnen 107 procent ligt van de snelste tijd in die sessie. Lukt dat niet, dan mag de coureur in principe niet aan de race deelnemen.
Een voorbeeld: stel de snelste tijd in Q1 is 1:30.000 (oftewel 90 seconden), dan is de 107%-grens 90 × 1,07 = 96,3 seconden, oftewel 1:36.300. Coureurs die langzamer zijn dan deze tijd, zitten officieel buiten de limiet.
De regel werd in 1996 ingevoerd, even afgeschaft en in 2011 opnieuw actief gemaakt. Sindsdien is hij zelden écht van toepassing geweest, maar hij geldt nog altijd — ook in 2025.
Wat er gebeurt als een coureur buiten de 107% valt
In theorie: de coureur mag niet meedoen aan de race. In praktijk: de wedstrijdleiding (stewards) kijkt verder dan alleen de Q1-tijd.
Er kunnen uitzonderingen worden gemaakt, bijvoorbeeld als een coureur tijdens de vrije trainingen heeft laten zien wél competitief te zijn, maar door pech — zoals een technisch probleem of crash — geen geldige tijd in Q1 wist te zetten.
“De wedstrijdleiding heeft de bevoegdheid om uitzonderingen te maken. Dit gebeurt bijvoorbeeld als een coureur door technische problemen of een crash geen tijd kon neerzetten maar tijdens de vrije trainingen wel heeft aangetoond competitief genoeg te zijn.”
Dat zorgt ervoor dat de regel flexibel toepasbaar blijft. Coureurs worden dus niet automatisch uitgesloten bij een trage tijd, zolang ze elders in het weekend hun potentieel hebben laten zien.
De 107%-regel geldt uitsluitend in Q1 van de kwalificatie. Daar rijden alle twintig coureurs, ook die in de langzaamste auto’s. Juist in deze fase kunnen grote snelheidsverschillen ontstaan.
Vanaf Q2 rijden alleen nog de snelste vijftien, en in Q3 zelfs alleen de top tien. In die fases zijn de prestatieverschillen meestal klein en is de regel dus niet nodig.
“De eerste sessie van het driedelige kwalificatiesysteem is wanneer de regeling in praktijk wordt gebracht (Q1).” — Reglement F1-kwalificatie
Dit maakt Q1 niet alleen spannend voor wie doorgaat, maar ook kritisch voor wie überhaupt op zondag mag starten.
Wat als het regent of er andere uitzonderlijke omstandigheden zijn?
De FIA kan besluiten om de regel niet toe te passen bij extreme omstandigheden, zoals hevige regenval. Een natte of wisselvallige baan zorgt vaak voor veel grotere onderlinge verschillen, zeker als teams niet op het juiste moment naar buiten gaan.
“De regel is niet van toepassing, wanneer de wedstrijdleider aangeeft dat het een regenachtige kwalificatie is, omdat een nat circuit kan zorgen voor grotere gaten tussen de deelnemende teams en coureurs.”
Ook in dit soort gevallen kijkt de FIA naar prestaties tijdens eerdere sessies en de omstandigheden waarin de tijd werd gereden. Zo blijft de toepassing eerlijk en proportioneel.
In 2011 werd de regel weer actief, en meteen kwamen er twee slachtoffers: Vitantonio Liuzzi en Narain Karthikeyan, beide uit het HRT-team. Ze vielen buiten de 107% in de kwalificatie voor de Australische GP en mochten niet starten.
Sindsdien is het zelden voorgekomen dat iemand volledig werd uitgesloten, omdat de grid over het algemeen competitief is. De kloof tussen snelste en langzaamste auto is kleiner dan vroeger, maar de regel is nog altijd relevant — vooral voor debuterende teams of bij grote technische problemen.
“Het is een van de minder bekende regels uit de koningsklasse, de 107%-regel. Wat het doet is bepalen of een coureur mag meedoen aan een Grand Prix.”
In 2025 zijn er nog geen gevallen geweest waarbij een coureur daadwerkelijk werd uitgesloten op basis van deze regel, maar de FIA blijft de toepassing monitoren, zeker in onvoorspelbare omstandigheden.
| Onderdeel | Uitleg |
|---|---|
| Wanneer van toepassing | Alleen in Q1 van de kwalificatie |
| Hoe wordt het berekend | Snelste Q1-tijd × 1,07 = maximumtijd |
| Wat gebeurt er bij overschrijding | Categorie: niet starten, tenzij uitzondering via wedstrijdleiding |
| Uitzonderingen mogelijk? | Ja, bij technische problemen of competitieve tijden in vrije training |
| Registreerde toepassing | In 2011 uitgesloten: Liuzzi en Karthikeyan (Australië) |
