Formule 1-coureurs verliezen gemiddeld twee tot drie kilo lichaamsgewicht tijdens een race. Dat komt vooral door zweten, en laten we eerlijk zijn, met die hoge temperaturen in de cockpit is dat ook geen verrassing.
Het lijkt misschien een groot probleem, maar tijdens de race hebben coureurs er eigenlijk weinig last van. Voormalig F1-coureur Christijan Albers legt uit:
“Je hebt er eigenlijk weinig last van tijdens de race, omdat je natuurlijk opperste concentratie hebt op dat moment. Je bent zo gefocust. Je merkt pas na afloop als je uit de auto stapt wat voor klap je lichaam heeft gekregen. En hoe moe je eigenlijk bent.”
Wat we vaak vergeten, is dat dit gewichtsverlies ook invloed heeft op de regels die gelden in de Formule 1. Sinds 2022 moeten de auto en coureur samen minimaal 798 kilo wegen, en daarvan moet minstens 80 kilo worden toegeschreven aan de coureur, zijn outfit en het stoeltje. Deze regels zijn bedoeld om iedereen gelijker te behandelen, ongeacht hun lichaamsbouw.
De zware omstandigheden in de cockpit
Laten we eerlijk zijn: Formule 1 rijden is niet voor watjes. De temperaturen in de cockpit kunnen oplopen tot 50 graden Celsius. Combineer dat met het dragen van vuurbestendige kleding en een helm, en het is alsof je in een sauna een marathon moet rennen.
Geen wonder dat coureurs zoveel zweten! Het lichaam doet zijn best om af te koelen, maar het verlies van al dat vocht is onvermijdelijk.
| Sport | Gemiddeld gewichtsverlies per wedstrijd/race |
|---|---|
| Formule 1 | 2-3 kg |
| Marathon | 2-4 kg |
| Wielrennen (Tour de France etappe) | 1-2 kg |
| Boksen (12 rondes) | 3-4 kg |
| Triatlon (Ironman) | 3-5 kg |
En dan zijn er nog de G-krachten. Tijdens het remmen, accelereren en door scherpe bochten krijgen coureurs tot wel 5G te verduren – ja, dat is hetzelfde als wat gevechtspiloten ervaren.
Dat betekent dat hun hartslag en ademhaling flink omhooggaan, wat bijdraagt aan nog meer vochtverlies. Om het allemaal nog wat erger te maken, zijn er de trillingen en schokken die ervoor zorgen dat spieren continu aan het werk zijn. Vooral de nek- en hoofdspieren krijgen het zwaar te verduren.
Maar niet elke race is hetzelfde. Warmere races en fysiek veeleisende circuits kunnen ervoor zorgen dat coureurs nog meer gewicht verliezen. Het is dus een kwestie van je lichaam goed kennen en voorbereiden.
Vochthuishouding is alles
Een goede vochthuishouding is cruciaal voor coureurs. Als je teveel vocht verliest, gaat je concentratie omlaag en maak je sneller fouten. Daarom beginnen coureurs een race vaak met een kleine ‘overhydratie’.
Dat betekent dat ze voor de race meer drinken dan normaal, zodat ze niet halverwege de race uitdrogen. Sommige coureurs hebben een drinksysteem in hun auto, terwijl anderen, zoals Max Verstappen tijdens de Grand Prix van Miami, ervoor kiezen om zonder te rijden om gewicht te besparen. Gedurfd? Zeker.
“De coureurs zweten enorm, maar je moet gewoon fit blijven. Een goede vochthuishouding hoort daar ook bij,” zegt autosportverslaggever Rick Winkelman.
Na de race is het een kwestie van snel weer rehydrateren om gezondheidsproblemen door uitdroging te voorkomen. Dat is net zo belangrijk als het winnen van de race zelf.
Hoe gewichtsregels coureurs beïnvloeden
De gewichtsregels in de Formule 1 zijn streng en kunnen de prestaties van coureurs behoorlijk beïnvloeden. Een minimumgewicht van 798 kilo voor auto en coureur samen, waarvan minstens 80 kilo voor de coureur, klinkt simpel, maar het is een kwestie van millimeters.
Lichtere coureurs moeten extra ballast meenemen om aan het minimumgewicht te voldoen. Dat kan in hun voordeel werken, omdat ze dit gewicht strategisch in de auto kunnen plaatsen om de gewichtsverdeling te optimaliseren.
Teams moeten ervoor zorgen dat hun coureurs voldoende gehydrateerd blijven om optimaal te presteren, maar ook rekening houden met elke gram gewicht in de auto.
| Strategie | Voordeel | Nadeel |
|---|---|---|
| Extra hydratatie voor de race | Vermindert risico op uitdroging | Kan leiden tot extra gewicht aan het begin van de race |
| Geen drinksysteem in de auto | Bespaart gewicht | Verhoogt risico op uitdroging tijdens lange races |
| Geavanceerde koelsystemen | Helpt lichaamstemperatuur reguleren | Kan extra gewicht toevoegen aan de auto |
Voor zwaardere coureurs is er minder ruimte om te spelen. Hun natuurlijke gewicht laat minder mogelijkheden over voor strategische gewichtsverdeling. Dit kan kleine prestatieverschillen veroorzaken, vooral op circuits waar gewicht een grote rol speelt.
Het gewichtsverlies tijdens de race heeft hier ook invloed op. Coureurs die meer gewicht verliezen, kunnen theoretisch met een lichtere auto eindigen, wat een klein voordeel kan opleveren. Daarom worden coureurs direct na de race gewogen, zoals autosport-historicus Koen Vergeer opmerkt:
“Vroeger werd er niet zo streng op dat minimumgewicht gelet, en dan zag je coureurs echt uitgeput uit die auto’s komen.”
De regels zijn vooral ingevoerd voor de veiligheid en om een eerlijker competitie te waarborgen. Ze zorgen ervoor dat teams niet te ver gaan in het besparen van gewicht, wat in het verleden soms ten koste ging van de veiligheid van de coureurs.
Fysieke voorbereiding: meer dan alleen hardlopen
Om deze extreme omstandigheden aan te kunnen, volgen Formule 1-coureurs intensieve trainingsprogramma’s. Ze trainen hun uithoudingsvermogen, kracht en reflexen om optimaal te presteren. Cardiotraining zoals hardlopen, fietsen en zwemmen helpt om hun hart en longen in topvorm te houden. Dit is belangrijk om tijdens een race met een hoge hartslag en ademhaling om te kunnen gaan.
Daarnaast besteden coureurs veel aandacht aan krachttraining, met een focus op de nek-, schouder- en kernspieren. Ze doen speciale oefeningen, vaak in simulatoren, om de spieren te trainen die het meest worden belast tijdens het rijden.
Coureurs verbranden elke dag flink wat calorieën, vaak tussen de 3500 en 5000, afhankelijk van hoe intens hun trainingsschema is en hoe hun lichaam in elkaar zit.
Ze moeten vooral letten op wat ze eten: veel complexe koolhydraten om hun energie op peil te houden, magere eiwitten voor spierherstel, en gezonde vetten voor een goede hormonale balans. Een goed gebalanceerd dieet helpt hen niet alleen fit te blijven, maar ook om scherp te blijven achter het stuur.
| Macronutriënt | Percentage van totale calorie-inname |
|---|---|
| Koolhydraten | 55-60% |
| Eiwitten | 20-25% |
| Vetten | 20-25% |
En dan is er nog hydratatie. Tijdens een race kunnen coureurs tot wel 3 kilo aan vocht verliezen – dat is ongeveer hetzelfde als drie grote waterflessen, gewoon weggezweet door de hitte in de cockpit. Om ervoor te zorgen dat ze niet uitdrogen, drinken ze vaak tot 3 liter vocht tijdens een race. Geen gewoon flesje water, hoor – dit gaat via een drinkslang die in hun helm zit!
- Ontbijt: Havermout met een handje fruit en noten, en een eiwitshake om de dag goed te beginnen.
- Lunch: Een bord volkoren pasta met kip en verse groenten, precies wat ze nodig hebben voor die lange trainingssessies.
- Diner: Gegrilde vis met quinoa en geroosterde groenten om de brandstofreserves aan te vullen.
- Snacks: Tussendoor pakken ze vaak een stuk fruit, wat noten of een bakje yoghurt voor een gezonde boost.
Het dieet van een coureur is dus niet alleen gericht op kracht en energie, maar ook op herstel en uithoudingsvermogen. Elke maaltijd is precies afgemeten om hen in topconditie te houden, zodat ze klaar zijn voor die intensieve raceweekenden.
Maar niet alles draait om fysieke kracht. Coureurs doen ook cognitieve trainingen om hun reactievermogen en besluitvaardigheid onder druk te verbeteren. Het is niet genoeg om snel te rijden; je moet ook snel kunnen denken.
Vooral bij races in warmere klimaten is acclimatiseren essentieel. Coureurs trainen soms in verwarmde ruimtes of dragen extra lagen kleding om hun lichaam voor te bereiden op de hitte in de cockpit.
En natuurlijk, voeding en hydratatie zijn onmisbaar. Coureurs werken nauw samen met voedingsdeskundigen om ervoor te zorgen dat ze optimaal voorbereid zijn op de fysieke eisen van een race. Zoals Christijan Albers opmerkt, merk je pas na de race hoe uitgeput je lichaam eigenlijk is.
