In de Formule 1 zijn stewards verantwoordelijk voor beslissingen die direct invloed hebben op race-uitkomsten en kampioenschapspunten. Toch worden deze stewards vaak in vrijwillige capaciteiten aangesteld door de FIA, niet door de commerciële eigenaar, Liberty Media.
De keuze om deze cruciale rol op vrijwillige basis te behouden roept vragen op over integriteit en onafhankelijkheid. De afwezigheid van een vaste vergoeding kan de stewards afhankelijk maken van nevenactiviteiten, zoals spreekbeurten of adviesrollen, die potentiële belangenconflicten met zich meebrengen.
Het voorbeeld van oud-coureur en steward Johnny Herbert, die verbonden is aan gokwebsites, is illustratief. Herbert is een bekend gezicht in de sport en wordt regelmatig geïnterviewd door platforms die direct baat hebben bij gokinzet op Formule 1.
Dit soort associaties brengt zijn onafhankelijkheid in het geding, omdat elke schijn van belangenverstrengeling afbreuk doet aan de geloofwaardigheid van beslissingen.
“Als een scheidsrechter van een andere sport inzicht geeft aan platforms die gokactiviteiten faciliteren, dan is dat buitengewoon onethisch.”
Hoewel de FIA voorschriften heeft om belangenverstrengeling te beperken, blijven deze regels vaag en lijken ze open voor interpretatie.
Artikel 11.5 van de internationale sportcode stelt dat stewards geen financiële of persoonlijke belangen mogen hebben die hun onafhankelijkheid kunnen ondermijnen.
Toch blijft onduidelijk in hoeverre deze richtlijnen gehandhaafd worden, zeker gezien het vrijwillige karakter van de posities. Zonder concrete naleving is de kans op indirecte invloeden door sponsoren of derde partijen aanzienlijk.
Voorbeelden van controversiële beslissingen in Brazilië
Tijdens de Grand Prix van Brazilië in 2024 kwamen verschillende beslissingen van race control ter discussie te staan, wat de complexiteit van de huidige stewardstructuur benadrukt. Een van deze situaties betrof Nico Hülkenberg tijdens de Sprint.
Toen zijn auto stilviel op een gevaarlijke locatie, duurde het twee ronden voordat de Virtual Safety Car werd ingeroepen, ondanks dat de situatie onmiddellijke actie vereiste.
Dit uitstel gaf het team van McLaren de kans om hun coureurs te laten wisselen van positie, wat tot vragen leidde over mogelijke bevoordeling. Hoewel het misschien niet de intentie was om McLaren te bevoordelen, geven dergelijke beslissingen vaak aanleiding tot speculatie en twijfel over de motieven van race control.
Controversiële beslissingen in de Braziliaanse Grand Prix 2024
| Situatie | Actie van Race Control | Gevolg voor Teams |
|---|---|---|
| Hülkenberg’s stilval | Vertraging VSC oproep | Voordeel voor McLaren |
| Stroll’s crash in Q2 | Vertraging rode vlag | Verstappen’s ronde beïnvloed |
| Regensituatie in race | Veiligheidsrisico voor coureurs | Late reactie op rode vlag beslissing |
Bij kwalificatie werd een rode vlag te laat ingezet toen Lance Stroll crashte en zijn auto niet meer in beweging kon komen. Hierdoor werden enkele coureurs, waaronder Max Verstappen, benadeeld terwijl anderen hun tijden konden verbeteren.
Dit voedde het sentiment dat race control beslissingen nam die gunstig uitpakten voor bepaalde teams, zelfs wanneer veiligheid mogelijk in gevaar kwam.
Hoewel de FIA bepaalde flexibiliteit heeft bij rode vlaggen, lijkt er een behoefte aan duidelijkere en striktere regels die de belangen van alle teams gelijk behandelen.
Problematiek rondom weersomstandigheden
Weersomstandigheden zijn een ander terrein waar belangenverstrengeling mogelijk meespeelt. Tijdens de Grand Prix werd het rijden in zware regenval voortgezet, ondanks verzoeken van coureurs om de race te onderbreken. De FIA leek te hopen dat de regen zou minderen, wat niet gebeurde.
Sommige teams hadden reeds bandenwissels ingezet om voordeel te behalen, maar door de aanhoudende regen en gebrek aan interventie door race control werden andere teams benadeeld. In situaties waar weersomstandigheden een aanzienlijke veiligheidsrisico vormen, is er sprake van een belangenafweging die niet altijd transparant is.
Door het uitblijven van actie creëerde race control mogelijk een voordeel voor teams die afwachtten en niet meteen wisselden.
“Het handhaven van consistente veiligheidsmaatregelen, onafhankelijk van teamvoordelen, zou de standaard moeten zijn.”
Deze incidenten benadrukken het spanningsveld tussen veiligheid en teamvoordeel, een balans die vaak moeilijk vast te stellen is. Door vast te houden aan subjectieve besluitvorming kunnen scenario’s ontstaan waarbij het lijkt dat race control specifieke teams bevoordeelt.
Een gebrek aan transparantie en de rol van vrijwilligers
Het feit dat de meeste stewards op vrijwillige basis werken, maakt het moeilijk om de onafhankelijkheid te waarborgen. De ondoorzichtige structuren en het ontbreken van vaste salarissen of contracten vergroot het risico dat stewards beïnvloed worden door externe partijen.
Bij teams die nauwe banden hebben met sponsoren en externe belangen, blijft de rol van onafhankelijke stewards essentieel. Zonder deze onafhankelijkheid kunnen coureurs en teams worden benadeeld of bevoordeeld op manieren die buiten de controle van de sport zelf liggen.
“Het idee dat stewards deels afhankelijk zijn van externe inkomsten voor hun positie, kan belangenconflicten versterken.” – Formule 1-analist.
Deze uitspraken en observaties roepen vragen op over hoe effectief de FIA de integriteit van de sport bewaakt. Aangezien de Formule 1 een van de meest lucratieve sporten is, wordt verwacht dat het hoge integriteitsnormen handhaaft.
Toch maakt het huidige systeem het moeilijk om te verifiëren in hoeverre vrijwillige stewards eerlijk en onpartijdig kunnen handelen.
Het perspectief van vaste, professionele stewards
Een mogelijke oplossing voor het verminderen van belangenconflicten in de Formule 1 is het aanstellen van professionele, vaste stewards.
Door een goed salaris en een officiële aanstelling te bieden, kan de sport ervoor zorgen dat de stewards meer gebonden zijn aan strikte regels en professionele standaarden. Vaste contracten zouden verplichtingen en integriteit waarborgen die vrijwillige posities niet kunnen bieden.
De huidige situatie, waarin stewards tijdens raceweekenden relatief anoniem blijven, maakt het moeilijk om hen verantwoordelijk te houden. Transparantie zou kunnen worden verbeterd door publieke kennis te vergroten over wie deze stewards zijn en welke regels zij volgen.
Voordelen van professionele stewards
- Verbeterde Integriteit: Minder afhankelijk van externe inkomsten.
- Transparantie: Informatie over beslissingen en aanstellingen duidelijker.
- Consistentie: Beslissingen worden op een uniforme manier genomen.
De voortdurende onduidelijkheid over wie de uiteindelijke beslissingen neemt en welke factoren daarbij een rol spelen, zorgt voor een afnemend vertrouwen bij fans en teams.
